Goochelaar Jan preekt vanaf kansel terwijl kinderen met open mond toekijken
Met trucjes laten zien waar geloven om draait
Een goochelaar in de kerk voelt misschien wat ongemakkelijk, zoals magie en de Bijbel eigenlijk niet in één zin thuishoren. Toch staat goochelaar Jan op de kansel in Ommen en laat hij hartjes verschijnen in de hand van de 6-jarige Lise. „Ik voelde mijn hand groter worden.”
Door Angelique Rondhuis
Goochelaar Jan Kosters uit Hardenberg glimlacht. „Ik gebruik geen magie. Al is dat wel eens de reden dat oudere kerkgangers huiverig zijn.” De opa en oma van Lise en haar tweelingzusje Mirthe zagen Jan al eerder in hun eigen kerk in Hoogeveen. „Toen was hij een superheld”, zegt oma.
Ze waren zo onder de indruk dat ze, nu hij in de Gereformeerde Kerk in Ommen is waar de ouders van de tweeling naar de kerk gaan, met de hele familie zijn gekomen. De tweeling kijkt met open mond. Net als alle andere kinderen en volwassenen luisteren ze aandachtig. Niemand begrijpt de vingervlugge trucjes, maar de boodschap over aardig zijn, complimenten geven en elkaar helpen komt daardoor des te beter over.
Kerk wil toegankelijk zijn
In Ommen preekt Kosters voor de tweede keer. Anderhalf jaar geleden deed hij dat al eens, en nu, op een toegankelijk tijdstip op zondagmiddag, voor de tweede maal. Voorzitter Gerko Warner van de Gereformeerde Kerk in Ommen legt uit: „Kerkelijk Nederland vergrijst. We zoeken een manier om de kerk toegankelijk te houden en ook andere mensen binnen te krijgen.” Hij weet als geen ander hoe ontoegankelijk een dienst soms kan zijn. „Ik heb twee dochters in de basisschoolleeftijd. Die tellen liever de orgelpijpen dan begrijpen waar de dienst over gaat. Goochelaar Jan neemt ze mee en laat met beelden zien waar het om draait.”
In dit geval staat naastenliefde centraal. Een breed begrip, dat in deze dienst wordt ingekleurd door het verhaal van de Barmhartige Samaritaan. „Ik kleur het in met de truc met hartjes”, zegt Jan. Hij krijgt daarbij hulp van Lise. Er verschijnen steeds meer hartjes in haar hand. Die kun je uitdelen. En uiteindelijk is er ineens een heel groot hart.
Als je een band krijgt met een ander, kun je een wonder doen, gaat Jan verder. Twee mensen die elkaar niet kenden, hebben ineens dezelfde kaarten uit het Kikker-kwartetspel in handen. „Nu ken je elkaar. Als je elkaar dan later ziet hier in Ommen, help je elkaar. Dat is een wonder.”
Geloof en passie verenigen
Hij staat inmiddels al jaren op de kansel. De goochelaar maakte eerder al voorstellingen bij onder meer scholen en werd verschillende malen uitgeroepen tot beste kindergoochelaar van Nederland voordat hij door kerken werd gevraagd. Nu kan hij in zijn diensten zijn persoonlijke geloof en zijn passievolle vak verenigen.
„Als ik in een kerk voorga, begin ik eerst met een trucje dat ik uitleg", neemt hij meteen de schijn van magie in de eerste seconden weg. „Zo kan iedereen zien dat het om vingervlugheid gaat. Juist mensen van tachtig-plus komen vaak na afloop naar me toe, ontroerd, omdat ze ineens met andere ogen kijken naar het Bijbelverhaal waar ik over sprak." Thema's zijn universeel. „Waar ik op scholen insteek op respect, zwart-witdenken en geen ruziemaken, gaat het hier over: heb je naaste lief. Op scholen is er geen Bijbelse verwijzing, hier wel."
De Heilige Geest als snippertjes door de kerk
Hij spreekt over de liefde van Jezus en sluit af met de Heilige Geest. Een in verschillende stukken gescheurd papiertje, dat staat voor uitgedeelde complimenten, waaieren ineens als honderden snippertjes door de kerk en over de hoofden van de bezoekers. „De Heilige Geest. Dat moet je zelf voelen. Ik ben christen. Dat kun je alleen maar goed overbrengen als je zelf gelooft", zegt de goochelaar simpel.
„Woorden kun je over twisten", zegt Warner. „Sterker nog: hele oorlogen worden erover gevoerd. Jan geeft een andere draai aan de verhalen. Na zijn dienst zeggen mensen: 'Zo kan ik het ook zien'. Het is echt het Bijbelse verhaal, maar dan met goocheltrucs." Lise kijkt nog een keer naar haar hand, waar zojuist al die hartjes verschenen. Magie of geen magie - ze snapt in elk geval waar het over ging. „Ik voelde mijn hand groter worden", zegt ze overtuigd.
Foto's: Enzio Ardesch